3 Kasım 2018 Cumartesi

Gökçeada'ya Giderseniz Merkezde Mutlaka Tatmanız Gereken 9 Yiyecek

ÖNEMLİ NOT: Sıralama rastgeledir, 3 numara 1 numaradan, 7 numara 4 numaradan kötüdür diye bir şey yoktur.

1) MAGIC FAST-FOOD'DA VE KOLÇAK PİDE LAHMACUN KEBAP SALONU'NDA DÖNER
magic fast food gökçeada ile ilgili görsel sonucu
Gökçeada merkezin tam ortasında arabalar için bir ada vardır. İşte o adadan Efibadem tarafına yönelip birazcık daha yukarı çıkarsanız Magic, Carrefour tarafına gidip biraz daha ilerlerseniz Kolçak'ı göreceksiniz. (İyi bir çocuk olursanız belki şirinleri bile görebilirsiniz, kim bilir?)

Bu ikisini tek başlığa aldım çünkü karşılaştırma yapacağım. Öncelikle her ikisi de hem tavuk hem de diğer malzemeler yönünden ekmeği dolduruyor ve her ikisinde de eğer dönerinizde ketçap-mayonez istiyorsanız özellikle belirtmeniz gerekiyor; her ikisi de, haliyle bu listeye girdiğine göre, oldukça lezzetli; ama lezzetlerinin konsepti farklı. Magic Fast-food'un tavuk döneri, tavuk etinin alışkın olduğumuz sade lezzeti ve hafifliğine sahip, bu da diğer malzemelerin önüne geçmeden ama diğer malzemeler de onun önüne geçmeden ağızda bir harmoni oluşmasını sağlıyor; yeri gelmişken Magic'in döner ekmeği kendi başına da oldukça lezzetli. Kolçak'ın ise tavuk dönerinin tadı; daha çok bütün kızarmış tavuklardan ve ticari olarak değil de kendi kendine yetişmiş tavuklardan alışkın olduğumuz (en azından benim olduğum) yoğun bir aromaya sahip ve böylece sanki diğer malzemelerin efendisiymiş gibi bir döngü oluşuyor ağzınızda. Yani yoğun tatları seviyorsanız Kolçak, hafif tatları seviyorsanız Magic size daha uygun ama benim önerim her ikisini de tatmanız. Kolçak'ın Magic'e karşı iki artısı var: Birincisi, öğrenciyseniz fiyat biraz daha ucuz hâle geliyor (ki her iki yerde de hem Gökçeada'ya hem Türkiye geneline göre fiyatlar oldukça uygun indirim olmadan da), ikincisiyse Magic'te sadece tam ve yarım ekmek seçenekleri varken Kolçak'ta tombik döner seçeneği de var. Ekmeğin içindeki döner harici malzemelere gelirsek Kolçak daha yoğun olmak üzere her ikisi de baharat kullanıyor; onun dışında patates kızartması, kıvırcık, turşu ve soğan var. Magic eskiden domates de koyuyordu ama ya artık koymuyor ya da kışın koymayıp sadece yazın koyuyor; onun dışında Kolçak'ta şimdilik domates de var ve bir de yeşil soğanın beyaz kısmı.

2) AYIŞIĞI KAFE'DE TOST

Ayışığı kafe, üniversitenin hemen yan tarafındaki birçok kafeden biri ve en meşhur olanı. En azından öğrenciler arasında en meşhur olanı. Bu meşhurluğunun sebebiyse iki şeye dayanıyor: Birisi muhteşem tostu, diğeri "Öğrenciyi rahatsız eden giremez." yazısı. Karışık tostunun içinde kaşar ve sucuğa ek olarak domates, patates kızartması, ketçap, mayonez, kıvırcık ve turşu da bulunuyor; Ayvalık tost ekmeği içinde yapılıyor. Sucuğu oldukça güzel ve dengeli baharatıyla hem acı seven kişilerin hem de acı sevmeyen kişilerin beğenebileceği bir sucuk; tadı keskin değil ama yoğun olduğundan diğer malzemelerin arasında boğulmuyor, kaşarı da kesinlikle hissedebiliyor ve tadabiliyorsunuz.

3) BALBADEM KAFE'DE BALBADEM TOST VE JUMBO BURGER

Balbadem tost, beyaz peynir, sucuk ve ekmeğin üstüne sürülmüş baharatlı salça ile yanında servis edilen domateslerden oluşan oldukça hoş ve lezzetli bir yiyecek. Ama balbadem tostun ufacık bir eksisi var ki biraz keskin bir tadı olduğundan içeceksiz tüketmek pek mümkün değil. Jumbo burgere gelince, adada yiyebileceğiniz en güzel hamburgerlerden biri; yanında patates kızartması, hardal, mayonez ve ketçapla servis ediliyor; hardal ayrı bir tabakta ve alıp hamburger ekmeğinin iç tarafına sürerseniz çok güzel oluyor. Onun dışında, adından da belli olduğu gibi çift köfteli bir hamburger bu. Hamburger demişken, Balbadem'in hemen karşınızda adanın şüphesiz en iyi hamburgerini yapan bir mekan vardı ama ne yazık ki kapandı.

4) BADEMLİ KURABİYE

Evet, geldik adadan çıkar çıkmaz akrabalara en çok hediye edilen şeylerden olan; öte yandan pek de geleneksel olmayıp sonradan icat edilmiş olan bademli kurabiyeye. Adada, Efibadem'den Efibadem, Gliki Özdoydum'dan Gliki bademli kurabiye adıyla alabilirsiniz bu kurabiyeyi, kimisi Efibadem'inkini kimisi Gliki'ninkini sevdiği için yorum yapmayacağım.

5) OĞLAK TANDIR

Geldik adanın bir diğer meşhur yiyeceğine ve gerçekten de geleneksel olanına. Gökçedada'da dağa bayıra çıkma fırsatınız olursa, oğlak tandırın neden bu kadar meşhur olduğunu anlayacaksınız zira adada keçisiz tek bir orman, dağ, bayır ve dahi çayır yoktur. Oğlak tandırı adadaki bütün ev yemekleri, et ve/veya esnaf lokantalarında bulabilirsiniz; benim önerim yanında bulgur pilavı ve cacıkla birlikte yemeniz.

6) BİYER KAFE'DE HERHANGİ BİR ŞEY

Biyer kafenin belli bir menüsü yok ama ortam çok güzel ve hangisi olursa olsun yiyecekleri güzel oluyor. Özellikle yazın limonatalarını ve de çoğunlukla var olan kurabiyeleriyle arada bir yaptıkları otlu böreklerini tavsiye ediyorum.

7) ADA MANTI'DA MANTI

Ada Mantı, Biyer Cafe'nin hemen yanında ve bilmeyenler tarafından aynı yerin parçaları sanılabiliyor. İnanılmaz lezzetli bir mantı yapıyorlar, tek eleştirim mantı sosunda salça kullanmaları ama mantı gayet güzel olduğu ve sos da ona uyumlu olduğu için laf söylemiyorum.

SON OLARAK: Farklı yerlerde, köyler veya turistik alanlarda da çok güzel şeyler yapan yerler var ama ben sadece merkezdekileri işin içine dahil ettim. Bir de GUBY ya da GMYO'da öğrenciyseniz GMYO kantininde arada efsane şeyler oluyor, tabii çoğunlukla çabucak bitiyorlar.

15 Şubat 2017 Çarşamba

Sichuan Biberi: Nedir, nasıl bir şeydir, yerine ne kullanılır?

NEDİR?
sichuan pepper ile ilgili görsel sonucu
Sichuan biberi, bizim üvez dediğimiz meyvenin bir çeşidi ve Çin'in yerel mutfaklarından Sichuan mutfağının temel bileşenlerinden Wu Xiang Fen'in (Beş Çin baharatı) beş temel yapıtaşından biridir. (Diğerleri: Yıldız anason, tarçın, karanfil, rezene tohumu; istenirse eklenebilenler: zencefil, muskat, zerdeçal, meyan, mandalina, havlıcan) Ancak takdir edersiniz ki Türkiye'de bulabilmemiz pek mümkün değil. Peki yerine ne kullanabiliriz? Başka üvez çeşitleri ya da dişbudak meyvesi kullanabiliriz. Ama bunları da bulmak çok kolay değil.

Olması gereken tat: Yapışkan, damakta kalan, mayhoşsu bir acılık.
ardıç tohumu ile ilgili görsel sonucu
Ardıç tohumu: Hem renk, hem tat, hem de şekil olarak aradığımıza bir hayli yakın. Kullanmadan önce havanda döverek parçalayın (Karabiber değirmeni işe yaramıyor) Ama aslında bilimsel olarak aradığımız şeyle uzaktan yakından ilgisi yok. Yine de ben bunu kullanmayı tercih ediyorum.

Kırmızı tatlı toz biber: Ancak öyle toz gibi dökülenlerden değil; şu yapışkan ve biraz da mayhoş olanlardan. İmkanınız varsa tane kırmızı biberi elinizde ezerek kullanın.

Pul biber+acı bal: Acı balı nereden bulacağınızı size bırakıyorum.

Yaban mersini+pul biber: İşte imkansızlık insana neler yaptırıyor...

Kuru erik+pul biber: Eriği az tutmaya özen gösterin.

Pul biber+kırmızı toz biber+beyaz biber: Pul biber, karışımın %50'si olacak. Geri kalanını kendinize göre ayarlayın.

3 Şubat 2017 Cuma

Go Mongo eleştiri - Suadiye


Menüde Moğol barbeküsü ve kendileri icat edip Moğolistan'dan coğrafi isimler verilmiş yemekler dışında da Moğol yemekleri, içkileri olmaması ve bu açığı Uzakdoğu yemekleriyle kapatmaya çalışmaları kötüydü. İnsan menüde bir khuushuur (okunuşu: Hûşûr), bir buuz (okunuşu: bûz), bir airag (kımız), bir suu te tsai (okunuşu: sûteçay) görmek istiyor. Ama menüde ayran olması güzel ayrıntıydı.

Rameni yaptıkları erişte, ramene uygun olmayan; yapışkan pirinç eriştesiydi. Rameni çok ağırlaştırmıştı; su ve erişte arasında da doğru ittifak kurulamamıştı. Ayrıca menüye göre tavuklu ramende bambu filizi olması gerekmesine rağmen içinde yoktu.

Moğol barbeküsünün seçim yerlerinde, gerçekten Moğolların günlük hayatta kullandığı et ve sebzeler vardı. Bir tek mantar seçimi olarak kültür mantarı olması kötüydü. Soslar da klasik Uzakdoğu soslarıydı, baharatlar iyiydi.

Mekan, size Moğolistan'da bir binadaymış gibi hissettiriyordu gerçekten. Ama şöyle çadır biçiminde filan olsa daha iyi olurdu.

Hizmet çok iyiydi.

Getirilen küçük ekmekler de Orta Asya'da benzerleri tüketilen, ufak ekmeklerdi. Sıcak ve tazeydi.

3 Ocak 2017 Salı

Kımız: Nedir, nasıldır? & Artan kımız için "Kımzutmak" tarifi


Kımız; Orta Asya kökenli, at sütü temelli, az alkollü ya da bazı durumlarda alkolsüz bir içkidir. Günümüzde; başka sütlerden de yapılsa da bence bu, kımızın özünü bozar(Market kımızlarının inek sütünden yapıldığını okumuştum, ne kadar doğru bilemiyorum) Ha ama deve ve eşek sütünden yapılan hariç. Öte yandan; Moğollar biraya Şar Ayrag yani sarı kımız derler, bu da kımızın her içki için kullanılabileceğini gösteriyor.

Kımızın üç çeşidi olup, adlandırmalar tarafıma aittir.
Mayasız kımız: Saf at sütüdür.
Alkolsüz kımız: At sütüne maya kayıp, fermantasyonuna süre verilmeden tüketilir.
Normal kımız: At sütüne maya katılıp sıcakta fermente edilir. Bunun da bekleme, dolayısıyla alkol oranına göre (bu kez isimlendirmeyi benim yapmadığım) zayıf, normal ve sert olarak üç çeşidi var.

Yapılırken iyi karıştırılmalı, sallanmalıdır. Açık kaplarda veya tulumlarda yapılmalı, maya kuru olmalıdır.

Kımız, şu ülkelerde bolca tüketilir: Moğolistan, Rusya (Ülkedeki Türk-Moğol yoğunluğu sebebiyle), Orta Asya Türk devletleri.

Kımıza kumıs, kımıs, ayrag, hımıs, çegê de denir.

Benim de, alıp tatma fırsatım oldu. Tadına dair izlenimler: Fazlaca ekşi olan ayrana benziyor. Bir süre sonra ayranımsı kısım kalkıyor; ekşi, kendine özgü bir tada sahip hale geliyor. (Yavaş yavaş, yudum yudum içerseniz) Bir de çok doyurucu, yemek yemiş gibi dolduruyor mideyi.

Türkiye'de Alaş Kımız Çiftliği tarafından üretiliyor.

KIMIZ BENZERİ İÇECEKLER

Blaand: Sütü mayalayarak yapılan bir Viking içkisi.
Çal/Şubat: Kımızın deve sütünden yapılanı; Kazakistan ve Türkmenistan'dan başka yerde pek bilinmez.
Kefir: Kafkasya kökenli, sütü mayalayarak yapılan bir içecek. Kımızın aksine, ne kadar tüketilirse tüketilsin sarhoşluk vermez. (Kımızı kasa kasa içerseniz; sarhoşluk verir)
Çalap/Şalap/Şalop/Tan: Özbek mutfağına ait, asitli bir ayran çeşidi.
Leben/Laban/Lben: Sütün tereyağ (genel) veya yoğurt (Levant; yani Suriye, Irak, Mısır ve bunların arasındak
 yerler) ile karıştırılıp fermente edilmesiyle yapılan bir Arap içeceği.
Nai Lao: Sütün fermente edilmesiyle ve içine pirinç şarabı, kabuklu yemişler ve kuru üzüm katılmasıyla yapılan bir Çin içkisi. (Genellikle Kuzey ve Batı Çin'de tüketilir.)
Ryazhenka: Pişmiş sütün fermente edilmesiyle yapılan Slav içkisi.
Stewler/Simmeler/Varenets: Karamelize edilmiş süt ve ekşi kremadan yapılma ryazhenka.

KIMZUTMAK

Öncelikle, kımzutamak adını ya da tarifini başka yerde bulamazsınız; zira benim icat edip adını koyduğum bir tarif. Tarifin temel dinamiği, artan kımızı kullanmak ve bunu yaparken de; doğal olarak Orta Asya antik Türk mutfağı ve Moğol mutfağının dinamiklerini kullanmak.

Malzemeler:

Parça koyun eti
Kımız
Soğan
Sarımsak
Karabiber
Renkli biber
Bal
Kekik
Yarpuz
Kişniş
Kuşüzümü
Kuşburnu
Tereyağı
Havuç
Yeşil biber
Mantar
Hıyar turşusu
Bazlama

Parça koyun eti; kımız, soğan, sarımsak, karabiber, renkli biber, bal, kekik, yarpuz, kişniş, kuşburnu ve kuşüzümü ile iyice ovulur. Sebzelerin haşlanması bittikten sonra 10 dk. daha karışımda bekletilir.

Tereyağında soğan, sarımsak, dörde bölünmüş uzun havuç dilimleri, dörde bölünüp çekirdekleri ayıklanmış yeşil biber, mantar kavrulur. Bir tencereye biraz kımız konur; et ve kavrulmuş tereyağlı sebzeler bu tencereye konur. Kısık ateşte pişirilir. Et kımızı iyice çekince, döner gibi dilimlenir ve bazlamanın içine konur; sebzelerle ve turşuyla beraber.

Alternatif olarak:
1) Eti pişirmeden, hatta marine etmeden önce de kesebilirsiniz.
2) Türkiye'de market, pazar ve aktarlarda yarpuz bulmanız zor. Doğadan toplamaya çalışsanız da büyük ihtimalle bir çeşit ballıbaba ya da başka bir yabani nane çeşidiyle eve dönersiniz. O yüzden, siz de benim bu tarifi denerken yaptığım gibi direkt nane kullanabilirsiniz.
3) Bazlamayı ortadan kesip hem daha kolay doldurabilir, hem de yemeği iki kişilik hale getirebilirsiniz.
4) İçine yoğurt ve pastırma koyabilirsiniz. Pastırma, yoğurtsuz bu sandviçi ağırlaştıracaktır; ama yoğurdu tek başına kullanabilirsiniz. Yoğurt kullanırsanız, turşuyu çıkarabilirsiniz.
5) Mantar ve biber sevmiyorsanız bazlamanın içine koymayın; ama pişirirken koymalısınız.

30 Aralık 2016 Cuma

Dünyadan, yeme-içme üzerine farklı adetler

1) Batı ülkelerinde, çorba ve içecekleri höpürdeterek içmek kabul edilemez bir durumdur.

Türki devletler ve Moğolistan'da katlanılabilir bir durumdur. Uzakdoğu'da ise tam tersi bir durum mevcuttur: Uzakdoğu'da çorbaları, içecekleri ve sulu erişteleri (sui mein, ramen vs.) höpürdetmemek; yemeği beğenmediğiniz olarak yorumlanır ve saygısızlıktır.

2) Bir çok ülkede; sandviç ve pizza gibi istisnalar dışında yemek elle yenmez.
elle pilav yeme ile ilgili görsel sonucu
Uzakdoğu, Türk devletleri ve Moğolistan'da ise pilav gibi bazı istisnalar hariç yemeği elle yemek kabul edilebilir bir durumdur. Hindistan ve Arap ülkelerinde ise, her şey elle yenir.

3) Batı ülkelerinde, çorbayı ve yemeğin suyunu kafaya dikmeniz ayıplanır.
miso soup drink ile ilgili görsel sonucu
Türk devletleri'nde ise kabul edilebilir bir durumdur. Uzakdoğu, Moğolistan, Hindistan ve Arap ülkelerinde ise neredeyse hiç kaşık kullanılmaz.

4) Batı ülkelerinde, Türk devletlerinde, Moğolistan'da, Arap ülkelerinde, Hindistan'da, Kore'de ve Japonya'da yemeği bitirmemek ayıplanır.
tabakta yemek bırakmak ile ilgili görsel sonucu
Çin ve çevresindeki birkaç ülkede ise doymadığınız olarak yorumlanıp daha fazla yemek konur. Eğer Çin'de bir misafirlikteyseniz, ev sahibine ayıp etmemek için tabağınızda yemeği azıcık da olsa bırakın.

5) Bazı ülkelerde yemek ortadan yenmez; tabaklara ayrılıp öyle yenir.
Moe ile ilgili görsel sonucu
Bazı ülkelerdeki bazı yemekler, ortak ortadaki yerden yenir. Bazı ülkelerde ise ortaya konulan yemekler, ağzınıza sokmadığınız bir çatal, kaşık veya çubuğun ağzınıza sokmadığınız tarafıyla alınıp küçük tabaklarda yenir.

22 Aralık 2016 Perşembe

Bento! Nedir, nasıl yapılır?


Bento ya da yemeğe saygılı olmak isterseniz obento, anime ve Japon dizileri/filmleri izleyenlerin çok aşina olduğu ama genelde çeviriye kurban giden bir yemek biçimidir. Obento, bir kutu içinde; kolayca taşınabilen ve genelde okul gibi yerlerde ya da yolculuklarda tüketilen, bir nevi beslenme çantasıdır. Bento'da yiyecekler uyum içinde ve görünüşü güzel halde olmalıdır. Nori-bento gibi kansıksanmış bir kaç bento çeşidi olsa da, genelde içinde koyduklarınız konusunda özgürsünüzdür. Bento'da, genelde esas eleman pilavdır; ama hiç pilav içermeyen bentolar da vardır. Bentolar; sadece umeboshi (Japon eriği turşusu) suyunda pilavdan ve yanında bazı malzemelerden (turşu vs.) de, pek çok farklı ve karmaşık yemekten de oluşabilir. Bentoda önemli olan; yin-yang harmonisidir. Yemeklerin/yiyeceklerin birbirlerine karşıt ve tamamlayıcı biçimlerde, adeta bir daire oluşturması gerekir.

Geçen bir fırsat oldu, pikniğe gidecek olmamızı işime getirip bento yaptım. İşte o bento:

Bu bentonun içindekiler: Norimeshi, teriyaki ve datemaki.

NORİMESHİ'NİN TARİFİ

Pirinç (Türü fark etmez)
Nori
Zencefil
Sarımsak
Su
Pirinç sirkesi

Önce; sarımsak ve zencefili, suda kaynatın. Sonra noriyi koyup yumuşatın ve ardından kesin. (Noriyi yumuşatmazsanız daha kolay kesersiniz ama pilavın yenilebilir olması için gerekli. Norinin tuzunu kullanacağız çünkü) Sonra sarımsak ve zencefili çıkarın. Pirinci katıp pişirin. Piştikten sonra pirinç sirkesi ekleyin. İşte oldu. (Bu kısa anlatıma bakmayın, en uzun süren ve yorucu olanı buydu)

TERİYAKİ'NİN TARİFİ

Teriyaki sos
Havuç
Sosis
Zencefil
Sarımsak
Köri
Çubuk tarçın

Ben havuç ve sosis kullandım ama siz istediğiniz başka şeyleri, sebze, et ya da meyveleri kullanabilirsiniz. Köri yerine de başka bir baharat kullanabilirsiniz; kimyon, nori, kırmızı biber, miso, wasabi... Çubuk tarçın, zencefil ve sarımsak da tat vermek için; kullanmasanız ya da yerine başka tat vericiler (bal, biber, fıstık vs.) kullansanız da olur.
Teriyaki sosta zencefil, sarımsak, çubuk tarçını pişirin. Teriyaki sostan baloncuklar çıkmaya başlayınca jülyen havuç, ahtapot sosis ve köriyi ilave edin. Kızarana kadar pişirin. Bu kadar.

DATEMAKİ'NİN TARİFİ

Yumurta
Şeker
Şekerle aynı miktarda tuz

Yumurtayı, şeker ve tuzla iyice çırpın. Susam yağı ya da başka bir bitkisel yağda pişirirseniz iyi olur; ama zeytin veya ayçiçeği yağı da kullanabilirsiniz. Datemaki piştikten sonra soğumasını bekleyin. Hafif soğuyunca datemakiyi yuvarlayıp dilimleyin. Bu kadar.

Kanıksanmış bentolardan nori-bento fotoları (netten elbette):
nori bento ile ilgili görsel sonucunori bento ile ilgili görsel sonucunori bento ile ilgili görsel sonucunori bento ile ilgili görsel sonucunori bento ile ilgili görsel sonucu
Kanıksanmış bentolardan umeboshi-bento fotoları:
umeboshi bento ile ilgili görsel sonucuumeboshi bento ile ilgili görsel sonucuumeboshi bento ile ilgili görsel sonucuumeboshi bento ile ilgili görsel sonucuumeboshi bento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucu
Netten çeşitli bento fotoları:
nori bento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucunori bento ile ilgili görsel sonucunori bento ile ilgili görsel sonucunori bento ile ilgili görsel sonucunori bento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucubento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucuobento ile ilgili görsel sonucu